Quá trình chuyển đổi số không chỉ là áp dụng công nghệ, mà là tái cấu trúc toàn diện mô hình kinh doanh, cách thức tương tác với khách hàng và vận hành nội bộ. Tuy nhiên, “chuyển đổi số” không có một mô hình áp dụng chung cho mọi doanh nghiệp, mà mỗi tổ chức sẽ đang ở những cấp độ khác nhau trên hành trình này.
Việc hiểu rõ doanh nghiệp mình đang ở đâu là bước quan trọng để thành công. Cùng CodLUCK khám phá các cấp độ chuyển đổi số theo chuẩn quốc gia (DBI), so sánh với mô hình phổ biến 3 cấp độ và tìm ra lộ trình phù hợp để bắt kịp xu hướng chuyển đổi số 2025 – 2026.
Chuyển Đổi Số Doanh Nghiệp Là Gì?
Chuyển đổi số (Digital Transformation) là một quá trình toàn diện, không chỉ là việc áp dụng công nghệ mới, mà là sự tái cấu trúc toàn bộ mô hình hoạt động và tương tác của doanh nghiệp. Theo Tạp chí Công Thương, đây là “cách tiếp cận toàn diện và tích hợp, nhằm cải thiện hiệu suất và hướng tới kết quả kinh doanh bền vững”.
Để hiểu toàn cảnh về chuyển đổi số cho doanh nghiệp, tham khảo bài viết Chuyển Đổi Số Doanh Nghiệp: Sổ Tay Hướng Dẫn Chi Tiết (Cập Nhật 2025).
Tại Sao Doanh Nghiệp Cần Chuyển Đổi Số?
Chuyển đổi số giúp tự động hóa quy trình, giảm công việc thủ công và hạn chế sai sót. Doanh nghiệp có thể triển khai các giải pháp ERP, CRM, phân tích dữ liệu để quản trị tập trung, đưa ra quyết định nhanh và chính xác hơn. Nhiều nghiên cứu cho thấy doanh nghiệp áp dụng chuyển đổi số thường có hiệu suất vận hành và khả năng sinh lời cao hơn so với đối thủ chưa áp dụng.
1. Đáp Ứng Xu Hướng Chuyển Đổi Số Toàn Cầu
Các thị trường lớn trên thế giới đang chuyển dịch mạnh sang nền kinh tế số, trong đó dữ liệu, trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán đám mây trở thành nền tảng cho mọi hoạt động. Nếu doanh nghiệp không bắt kịp xu hướng chuyển đổi số, nguy cơ bị bỏ lại phía sau là điều khó tránh khỏi.
2. Nâng Cao Hiệu Quả Vận Hành & Tối Ưu Chi Phí
Chuyển đổi số giúp tự động hóa quy trình, giảm bớt công việc thủ công và hạn chế sai sót. Ví dụ, việc áp dụng hệ thống ERP, CRM hay phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp quản trị tập trung, đưa ra quyết định nhanh và chính xác hơn.
3. Tăng Trải Nghiệm Khách Hàng & Doanh Thu
Người tiêu dùng hiện nay mong đợi trải nghiệm số mượt mà, cá nhân hóa. Chuyển đổi số cho phép doanh nghiệp hiểu rõ hành vi khách hàng thông qua phân tích dữ liệu, từ đó cải thiện dịch vụ, tăng tỷ lệ chuyển đổi và doanh thu.
4. Tăng Khả Năng Thích Ứng & Đổi Mới
Trong môi trường kinh doanh biến động, những doanh nghiệp linh hoạt trong mô hình hoạt động sẽ giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội mới. Chuyển đổi số chính là chìa khóa để đổi mới liên tục, từ quy trình nội bộ đến sản phẩm và dịch vụ.
Nếu bạn đang tìm hiểu cách triển khai cụ thể, hãy tham khảo 5 Bước Chuyển Đổi Số Cho Doanh Nghiệp SMBs để có lộ trình thực tế và dễ áp dụng.
Từ 3 Cấp Độ Chuyển Đổi Số Phổ Biến Đến 6 Mức Độ Chính Thức Từ Bộ TT&TT
Theo nhiều chuyên gia về chuyển đổi số, doanh nghiệp thường được phân tích theo 3 cấp độ phổ biến:
- Cấp độ 1 – Số hóa dữ liệu (Digitization): Chuyển đổi dữ liệu và tài liệu từ dạng giấy tờ truyền thống sang dạng số. Ví dụ: sử dụng hóa đơn điện tử thay cho hóa đơn giấy.
- Cấp độ 2 – Số hóa quy trình (Digitalization): Tích hợp công nghệ vào một số quy trình, như triển khai phần mềm quản trị nhân sự (HRM), CRM, hoặc ERP.
- Cấp độ 3 – Chuyển đổi số toàn diện (Digital Transformation): Thay đổi mô hình kinh doanh, tối ưu hoạt động dựa trên công nghệ, dữ liệu, AI, Cloud.
3 cấp độ trên giúp bạn hình dung nhanh lộ trình cơ bản. Tuy nhiên, để đánh giá chính xác và có thể tham gia các chương trình hỗ trợ chuyển đổi số của nhà nước, Bộ Thông tin & Truyền thông đã ban hành Bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số (DBI), được nhiều doanh nghiệp Việt Nam sử dụng để hoạch định chiến lược số.
Bộ Chỉ Số DBI Là Gì?
DBI (Digital Business Indicators) là tập hợp các chỉ số phản ánh năng lực chuyển đổi số của doanh nghiệp vừa và nhỏ dựa trên 7 trụ cột chính:
Bộ chỉ số đánh giá chuyển đổi DBI được chia thành 6 mức từ Mức 0 (Chưa chuyển đổi số) đến Mức 5 (Dẫn dắt), cụ thể:
Mức 1 – Chưa chuyển đổi số: Hầu như chưa có hoạt động nào hoặc có nhưng không đáng kể liên quan đến chuyển đổi số
Mức 2 – Khởi động: Có một số hoạt động khởi động, nhận thức ban đầu về chuyển đổi số
Mức 3 – Bắt đầu: Nhận thức tầm quan trọng, bắt đầu triển khai ở một số trụ cột, có lợi ích bước đầu
Mức 4 – Hình thành: Các trụ cột cơ bản được triển khai, đem lại hiệu quả rõ rệt cho hoạt động và khách hàng
Mức 5 – Nâng cao: Công nghệ số, dữ liệu số tối ưu nhiều quy trình, doanh nghiệp gần như trở thành doanh nghiệp số
Mức 6 – Dẫn dắt: Doanh nghiệp số hoàn chỉnh, mô hình kinh doanh dựa trên nền tảng số, dẫn dắt thị trường
Bảng So Sánh 3 Cấp Độ Phổ Biến Và 6 Mức Độ Chuẩn Quốc Gia (DBI)
Như vậy, 3 cấp độ phổ biến giúp bạn dễ hình dung lộ trình cơ bản, còn 6 mức DBI là chuẩn quốc gia, được Bộ TT&TT sử dụng để thẩm định và cấp chứng nhận cho doanh nghiệp. Việc đạt mức cao trong DBI không chỉ chứng minh năng lực chuyển đổi số mà còn tạo lợi thế trong quảng bá thương hiệu và tham gia các chương trình hỗ trợ.
Checklist Đánh Giá Mức Độ Chuyển Đổi Số DBI – Doanh Nghiệp Bạn Đang Ở Cấp Độ Nào?
Hãy tự đánh giá doanh nghiệp của bạn dựa trên 6 trụ cột trong Bộ Chỉ Số DBI, trả lời “Có” hoặc “Không” cho từng câu hỏi:
1. Trải Nghiệm Khách Hàng
- Doanh nghiệp có website hoặc ứng dụng cho khách hàng?
- Có tích hợp live chat, chatbot hoặc kênh chăm sóc khách hàng trực tuyến?
- Có thu thập dữ liệu khách hàng để cá nhân hóa sản phẩm/dịch vụ?
2. Chiến Lược Số
- Doanh nghiệp có chiến lược chuyển đổi số được ban lãnh đạo phê duyệt?
- Có KPI hoặc thước đo cụ thể cho chuyển đổi số?
- Ngân sách chuyển đổi số được phân bổ hàng năm?
3. Hạ Tầng & Công Nghệ
- Đã triển khai hệ thống phần mềm quản trị (ERP, CRM…)?
- Có sử dụng điện toán đám mây (Cloud) để lưu trữ hoặc vận hành?
- Doanh nghiệp đã áp dụng công nghệ AI, Big Data hoặc IoT?
4. Quy Trình Vận Hành
- Có phần mềm kế toán hoặc quản lý nhân sự (HRM) tự động hóa?
- Có quy trình nội bộ không giấy tờ (e-office, ký số)?
- Có hệ thống theo dõi KPI và báo cáo tự động?
5. Văn Hóa Chuyển Đổi Số
- Ban lãnh đạo tích cực truyền thông về chuyển đổi số trong doanh nghiệp?
- Nhân viên được đào tạo kỹ năng số định kỳ?
- Có chính sách khuyến khích sáng kiến đổi mới?
6. Dữ Liệu & Tài Sản Thông Tin
- Dữ liệu khách hàng và doanh nghiệp được tập trung và quản lý thống nhất?
- Có công cụ phân tích dữ liệu để ra quyết định kinh doanh?
- Có chính sách bảo mật thông tin theo chuẩn (ISO 27001, Nghị định ATTT)?
Cách Tính Điểm & Xác Định Mức Độ
- Mỗi câu trả lời “Có” = 1 điểm
- Tổng điểm:
- 0 điểm → Mức 0: Chưa chuyển đổi số
- 1–2 điểm → Mức 1: Khởi động
- 3–4 điểm → Mức 2: Bắt đầu
- 5–7 điểm → Mức 3: Hình thành
- 8–10 điểm → Mức 4: Nâng cao
- 11–12 điểm → Mức 5: Dẫn dắt
Liên hệ với CodLUCK để được tư vấn miễn phí chuyển đổi số toàn diện ngay hôm nay!
Xu Hướng Chuyển Đổi Số Doanh Nghiệp Trong 2025
Kết Luận
Hiểu rõ các cấp độ chuyển đổi số là bước đầu tiên để doanh nghiệp SMBs định vị mình đang ở đâu trên hành trình số hóa. Từ cấp độ khởi động đến chuyển đổi số toàn diện hoặc đạt chuẩn DBI, mỗi giai đoạn đều đòi hỏi chiến lược và nguồn lực khác nhau.
Để bứt phá, doanh nghiệp cần đánh giá hiện trạng, xác định mục tiêu và lựa chọn giải pháp phù hợp với quy mô và ngành nghề. Đừng quên cập nhật xu hướng chuyển đổi số mới nhất như AI, Big Data, Cloud để không bị bỏ lại phía sau.
